TÍN NGƯỠNG TAM ĐA – BA ÔNG PHÚC LỘC THỌ

𝟏. 𝐂𝐚́𝐜𝐡 𝐓𝐡𝐮̛́𝐜 𝐁𝐚̀𝐲 𝐓𝐫𝐢́ 𝐇𝐢̀𝐧𝐡 𝐓𝐮̛𝐨̛̣𝐧𝐠

Trong văn hóa tín ngưỡng dân gian Trung Hoa, 3 ông Phước 福Lộc祿 Thọ 壽được gọi là Văn Tài Thần, Đạo Gia gọi là Tam Tinh 三星, người Việt quen gọi là Tam Đa 三多, tức 3 điều mà ai cũng mong muốn có nhiều (đa): nhiều phước, nhiều lộc, nhiều thọ. 

Người Hoa có nơi còn gọi là Tài Tử Thọ 財子壽 tức Tiền, Con, Tuổi thọ. Nếu thiếu một trong 3 đều này được xem là cuộc sống không trọn vẹn nên thường phải để cả 3 ông đi chung với nhau. 

Người Việt thường hay để xoay mặt 3 ông nhìn ra ngoài đường. Tuy nhiên, theo tín ngưỡng Đạo Giáo thì 3 vị thần này phải xoay mặt vào trong nhà biểu thị cho Phúc, Lộc và Thọ cùng đi vào trong nhà. Đó cũng là cách bày trí khác biệt giữa thờ cúng Văn Tài Thần (Phúc Lộc Thọ nhìn xoay mặt vào trong nhà) còn Võ Tài Thần (như Triệu Công Minh, Phạm Lãi hay Quan Công) thì phải quay mặt nhìn ra cửa chính để trừ tà khí trấn trạch. Còn bày trí thì tùy theo hướng nhìn của người đứng thắp hương thì Phúc Thần ở tay trái, Lộc Thần ở giữa và Thọ Thần ở tay phải. 

𝟐. 𝐍𝐠𝐮𝐨̂̀𝐧 𝐆𝐨̂́𝐜 𝐜𝐮̉𝐚 𝐏𝐡𝐮́𝐜 𝐋𝐨̣̂𝐜 𝐓𝐡𝐨̣ 𝐭𝐡𝐞𝐨 𝐂𝐡𝐢𝐞̂𝐦 𝐓𝐢𝐧𝐡 

Theo Thuật Chiêm Tinh Trung Hoa thì có 3 sao (để tránh sự rắc rối cho người đọc thì gọi chung là sao thay vì gọi là hành tinh) ảnh hưởng đến Phúc Lộc và Thọ của con người, nên còn gọi là Tam Tinh: Jupiter Mộc Tinh, Lộc Tinh thuộc chòm Đại Hùng và Thọ Tinh hay còn gọi là Lão Nhân Tinh thuộc chòm sao Thuyền Để. Việc thờ cúng các chòm sao này đã được tiến hành từ lâu theo nghi thức Đạo Giáo tuy nhiên mãi đến triều nhà Minh mới được vẽ lại dưới dạng hình ảnh thành 3 ông già như ngày nay để tiện cho dân gian thờ cúng.

𝟑. 𝐏𝐡𝐮́𝐜 𝐓𝐡𝐚̂̀𝐧 

Phúc 福 thường được hiểu là Sự Giàu Có Thịnh Vượng Về Tiền Bạc. (miền Nam gọi chệch âm là Phước để tránh kỵ húy) biểu thị cho may mắn do gieo duyên, do tạo nghiệp từ trước. Do đó người ta thường gọi là Phúc Đức, tức là người ăn ở có Đức thì sẽ được hưởng Phúc dày, người ăn ở kém Đức, hại người, khẩu nghiệp thì Phúc mỏng. Trong Phật Gia, thường hay gọi là trồng ruộng phước, phúc điền biểu thị sự cho đi, thực hành hạnh Bồ Tát tức giúp đỡ của cải, tiền bạc cho người khác. Theo Nhân Quả đó chính là Quả ngọt mà chúng ta đã gieo nhân, vun trồng. 

Phúc được quản bởi hành tinh Jupiter Mộc Tinh, là hành tinh lớn nhất trong Thái Dương Hệ, là vị phán quan nhân từ phán xét con người dựa trên Đức Độ nên Chiêm Tinh Học Trung Hoa còn gọi là Mộc Đức. Theo đó, nếu ai năm nào được Mộc Đức chiếu đến thì may mắn cát tường. 

Theo truyền thuyết của Đạo Giáo thì Phúc Thần là do vị quan Dương Thành (楊成) dưới thời nhà Đường, hi sinh tính mạng để cứu tế dân nghèo nên sau khi ông mất thì được xem là 1 vị nhân thần quản phúc của con người. Hình tượng của ông thường được khắc họa là 1 học sĩ, cầm theo một cuộn giấy hoặc ngọc như ý, hoặc ẵm theo đứa trẻ, hoặc được 1 bầy trẻ con bao quanh. Đôi khi sẽ có hình tượng núi vàng bạc (kim ngân sơn金銀山)  ở phía sau đầu ông. Đôi khi có tượng lại khắc thêm hình con dơi đi cùng vì chữ phúc福gần giống chữ bức蝠 chỉ con dơi. Cũng có nơi khắc tượng Phúc Thần gần giống với tượng Thần Tài.

Theo Đạo Giáo thì việc thờ cúng Phúc Thần đúng cách sẽ giúp cho người kinh doanh có nhiều khách hàng, buôn may bán đắt. 

𝟒. 𝐋𝐨̣̂𝐜 𝐓𝐡𝐚̂̀𝐧 

Lộc 祿 biểu thị Địa Vị Quyền Chức, Được Sự Kính Trọng . Theo Chiêm Tinh Trung Hoa thì Lộc Tinh là ζ Ursa Majoris, Đại Hùng Tinh, là ngôi sao thứ 6 trong chòm Văn Xương. Lộc Tinh biểu thị là lương bổng vì chữ Lộc祿 có nghĩa là đăng ký, tức danh sách những người có đăng ký tên trong bảng lương triều đình mà ngày xưa thì đi làm quan tức hưởng bổng lộc triều đình. Theo Đạo Giáo Trung Hoa thì Lộc Thần là hình tượng của Trương Tiên – tức Trương Viễn Tiêu – một trong những đạo sĩ tu đắc đạo vào thời Ngũ Đại (907 – 960). Thông thường khi tạo hình tượng Lộc Thần là một vị viên ngoại bồng theo đứa trẻ con, còn đi kèm với tượng con nai vì chữ Lộc (鹿) chỉ con nai đọc trùng âm với Lộc (祿). 
Theo tín ngưỡng Đạo Giáo thì thờ cúng Lộc Thần sẽ giúp thành công về mặt thi cử, học hành giỏi giang làm quan, quản lý được nhiều người cấp dưới, được sự nể trọng. Vì lẽ Lộc Thần là chòm sao trong Văn Xương nên bày trí Lộc Thần đúng cách có thể kích hoạt phong thủy giúp cho việc học hành thi cử của con cái thuận lợi và cho những ai làm quan chức. 

Theo Đạo Gia thì Lộc Thần biểu thị cho những may mắn có thể hưởng được ngay, ngắn hạn, khi chúng ta làm những gì tốt đẹp. 

𝟓. 𝐓𝐡𝐨̣ 𝐓𝐡𝐚̂̀𝐧

Thọ 壽 biểu thị Sức Khỏe Sống Thọ Không Đau Yếu. Thọ Tinh là sao α Carinae (Canopus), sao ở Nam Cực, vị trí gần với sao Giác角và Cang亢trong nhị thập bát tú của Trung Hoa hay 27 Nakshatra của chiêm tinh Vệ Đà. Chòm sao này quản tuổi thọ của con người nên còn được gọi là Nam Cực Lão Nhân, Nam Tinh Lão Nhi hay Nam Cực Tiên Ông. Theo chiêm tinh Trung Hoa thì vào Lập Xuân bất cứ năm nào nếu thấy rõ chòm sao này trên bầu trời thì năm đó vạn vật trên trái đất được bình an, ít thiên tai, bão lũ.

Theo Đạo Giáo thì mẹ ông mang thai ông 10 năm mới sinh ra nên khi sinh ra ông đã là một ông già. Tượng Thọ Thần thường có trán tròn, cao, tai dài, râu dài, nhưng khuôn mặt trẻ trung biểu thị trường sinh, ông thường mang theo 1 cây gậy bằng gỗ đào; tượng ông thường tươi cười, vui vẻ thân thiện. Tượng của ông Thọ có nơi sẽ khắc gần giống với Lão Tử. 

Theo Đạo Gia thì Thọ Thần biểu thị cho những điều tốt đẹp chúng ta thực hiện nhưng phải chờ đợi một thời gian dài mới có thể hưởng được kết quả tốt đẹp về sau. Việc đặt tượng Thọ Thần thờ cúng đúng cách có thể kích hoạt sức khỏe, tuổi thọ của người lớn tuổi trong nhà.

Một vài chia sẻ,

Nguyễn Thành Phương

____________o0o_____________ 
𝐇𝐨̣𝐜 𝐕𝐢𝐞̣̂𝐧 𝐏𝐡𝐨𝐧𝐠 𝐓𝐡𝐮𝐲̉ 𝐓𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐌𝐢𝐧𝐡 
A4, đường D7, p. Phước Long B, Quận 9, Tp. Thủ Đức
0981 229 461 
lienhe.tmfs@gmail.com