Đăng ký nhận tin
Đăng nhập / Đăng ký
Facebook
Zalo
Tết Việt Nam luôn mang ý nghĩa trọng đại, không chỉ thể hiện nét đẹp của thuần phong mỹ tục mà còn đại diện cho đời sống văn hóa của người dân Việt Nam. Thế nhưng, hiện nay nhiều anh/chị với nỗi lo "cơm áo gạo tiền" mà đôi khi quên mất ý nghĩa quan trọng của ngày Tết.
Và trong bài viết này, On Home Asia xin chia sẻ đến anh/chị ý nghĩa cùng phong tục đón Tết đúng chuẩn. Cùng theo dõi anh chị nhé!
Tết nguyên đán (thường được gọi là tết ta, tết âm lịch, tết cổ truyền) là dịp lễ tết đầu năm tính theo âm lịch. Được xem là dịp lễ quan trọng và có ý nghĩa nhất tại Việt Nam. Tết cổ truyền được tính theo âm lịch và được tổ chức vào mùng 1 tháng giêng.
Khoảng thời gian này, các thành viên trong gia đình sum họp bên nhau, cùng thăm hỏi các thành viên trong gia đình. Và dành cho nhau những lời chúc mừng tốt đẹp, mừng thọ và ngay cả cách trang trí bàn thờ gia tiên.
Một số hoạt động thường diễn ra vào ngày Tết cổ truyền
Thông thường các hoạt động được chuẩn bị trước Tết khoảng 2 tuần. Anh chị sẽ thường dọn dẹp, quét dọn, trang trí và sắm sửa cho căn nhà của mình. Ngoài những yếu tố trên thì những hoạt động sau đây cũng được xem là phong tục của Việt Nam vào những dịp lễ Tết:
Đưa Ông Táo về trời được xem là giai đoạn đầu khi bước vào chuỗi ngày Tết cổ truyền. Vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, mỗi gia đình đều sẽ đưa ông táo về trời.
Việc đưa ông Táo (Thần bếp) sẽ được đưa vào buổi trưa hoặc chiều để tiễn ông Táo về trời để có thể báo cáo tất cả những việc làm của mỗi gia đình đến với Ngọc Hoàng.
Tiệc Tất Niên được tổ chức vào ngày 30 hằng năm. Giúp các thành viên trong gia đình sum họp và chia sẻ với nhau những chuyện vừa trải qua trong năm đó.
Giao thừa sẽ xảy ra vào lúc 0 giờ 0 phút ngày Mồng 1 tháng Giêng sẽ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Ghi nhận khoảnh khắc này, mọi gia đình đều sẽ dọn 2 mâm cỗ.
Một số địa điểm sẽ được tổ chức bắn pháo hoa để xua đi những điều chưa may mắn của năm cũ và đón nhận một năm mới may mắn rực rỡ hơn.
Xông đất được xem là một tục lệ được lưu truyền từng đời đến con cháu. Nhiều gia đình xem như là một ngày “mở hàng” cho một năm mới thuận lợi, bình an và thành công. Sau 0 giờ ngày Mùng 1 tháng giêng, bất cứ ai bước vào nhà đầu tiên sẽ được xem là người xông đất.
Người xông đất rất quan trọng vào dịp đầu năm mới. Bởi người có tính tình vui vẻ, đạo đức tốt sẽ mang đến một năm mới thành công may mắn cho cả gia đình. Cầu mong cho gia chủ thuận buồm xuôi gió và trôi chảy trong mọi công việc.
Tục hóa vàng vào ngày mùng 4 tháng giêng hằng năm, mọi gia đình đều làm một mâm cơm canh và có vàng mã để làm lễ cúng tổ tiên đã về ăn tết với con cháu. Và đốt nhiều vàng mã để tiền nhân về cõi âm có thêm tiền vốn đầu năm và phù hộ cho con cháu ở lại.
Khai hạ đầu xuân được diễn ra vào ngày mùng 6 tháng giêng là ngày cuối cùng của chuỗi ngày tết. Một số gia đình Việt sẽ làm lễ hạ Cây nêu (lễ khai hạ) và đó cũng là khoảnh khắc bước vào công việc làm ăn cho một năm mới để thuận lợi hơn.
Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm trăng rằm đầu tiên của một năm mới. Ngoài ra, Tết Nguyên Tiêu còn có 2 tên gọi khác là ngày Rằm tháng giêng và ngày Tết Thượng Nguyên. Được tổ chức vào đêm 14 tháng giêng và trọn vẹn ngày 15 tháng giêng hằng năm.
Tùy thuộc vào khả năng kinh tế của gia đình sẽ có thể bày mâm cỗ để cúng và dâng lên ông bà vào ngày lễ này. Để tỏ lòng thành kính với tổ tiên, ông bà thì vào ngày tết nguyên tiêu mỗi gia đình sẽ cúng 1 mâm cơm. Mục đích chính là việc cầu cho cả gia đình có sức khỏe, bình an và tài lộc.
Tết Nguyên Tiêu thực hiện với phần lễ với các nghi thức như diễu hành, trình diễn, múa lân sư rồng, đố chữ, thư pháp, trình diễn âm nhạc, đối nhang vòng, lì xì, dâng dầu đèn, chui bụng ngựa,...
Có thể cảm nhận được rằng ngày Tết Nguyên Tiêu mang một ý nghĩa quan trọng cho những người con của Việt Nam. Và đặc biệt là nền văn hóa đa dạng của người Việt.
Tết Hàn Thực là ngày tết được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Được bắt nguồn từ một truyền thuyết của Trung Quốc và khi đến với Việt Nam thì Tết Hàn Thực cũng được mang một ý nghĩa khác về tâm linh. Các phong tục cũng được thay đổi để có thể phù hợp với văn hóa của người Việt Nam.
Tết Hàn Thực thường xuất hiện ở miền Bắc ở Việt Nam. Hằng năm, nhiều gia đình làm bánh trôi, bánh chay hoặc xôi chè và cúng lên bàn gia tiên của mỗi gia đình. Tết Hàn thực ở Việt Nam sẽ không có sự kiêng cữ lửa như ở Trung Quốc và được sử dụng lửa như một ngày bình thường.
Món bánh chính của ngày lễ này đó chính là bánh trôi nước. Để bày tỏ lòng thành và truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Đó chính là cách tưởng nhớ người thân và những người đã khuất vào những ngày cuối xuân.
Khi nhắc đến Tết Thanh minh thì bao giờ mọi người dân của Việt Nam cũng nghĩ đến ngày lễ tảo mộ và hội đạp thanh. Thông thường, ngày tiết thanh minh được tổ chức vào ngày 4 tháng 4 âm lịch để cúng. Còn tùy vào mỗi gia đình thì sẽ lựa chọn 1 ngày cụ thể để có thể tổ chức ngày tiết Thanh minh.
Lễ Tảo mộ thông thường sẽ được diễn ra vào mùng 4 tháng 4 mỗi gia đình sẽ đi tảo mộ gia tiên và làm lễ cúng gia tiên sau khi tảo mộ. Công việc chính khi đi tảo mộ là làm sạch, sửa lãi ngôi mộ của ông bà gia tiên. Mỗi thành viên sẽ mang theo cuốc, xẻng, chổi để dọn sạch những cây cỏ mọc trên mộ hoặc xung quanh ngôi mộ.
Sau khi dọn dẹp sạch xung quanh ngôi mộ thì người đi tảo mộ sẽ chuẩn bị một bó hoa, bánh, nước, thắp hương và đốt vàng mã.
Hội Đạp thanh là khoảng thời gian dành cho các cặp đôi nam nữ thanh niên sẽ tham gia và du xuân. Nhưng hiện nay thì ngày hội này có lẽ không còn và chỉ có một số tỉnh phía Bắc các cặp đôi còn tham gia.
Tết Đoan Ngọ thường được gọi là tết diệt trừ sâu bọ. Ngày này, sẽ phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt các loại côn trùng gây hại cho cây trồng.
Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ là dịp các thành viên thường ăn tết ở nhà với gia đình vào dịp giữa năm. Những món ăn thường được dùng vào ngày Tết Đoan Ngọ sẽ tiêu trừ bệnh tật trong người như sau:
Tết Trung Nguyên việc cúng rằm thường được làm vào ban ngày và trước khi mặt trời lặn. Theo tín ngưỡng ngày Tết Trung Nguyên sẽ là ngày “xá tội vong ân” nên sẽ được cúng trước nhà.
Vào buổi chiều, mọi gia đình đều cúng 2 mâm cơm dâng lên tổ tiên và 1 mâm cúng trước sân.
Vào tháng 7 âm lịch cũng được xem là tháng của ngày lễ Vu lan. Thường có nghi thức “Bông hồng cài áo” để gắn vào ngực áo bên trái. Để có thể tỏ lòng tôn kính và lòng hiếu thảo của con cái đến với cha mẹ.
Mỗi bông hoa sẽ mang ý nghĩa riêng để cài lên áo vào ngày lễ Vu Lan:
Tết Trung Thu thường tổ chức vào ngày Rằm tháng 8 âm lịch. Đèn lồng trung thu được làm cho trẻ em đi chơi là chính. Chính vì thế, vào ngày này trẻ em đều rất mong đợi, vì được bố mẹ, anh chị tặng lòng đèn với hình dáng mẫu mã đa dạng để đi chơi.
Mỗi gia đình Việt đều bày năm cổ với những món như Bánh trung thu, kẹo, mía, bưởi, dưa hấu,... và tùy vào từng gia đình mà có những mâm cỗ được trang trí khác nhau.
Khi nhìn thấy ánh trăng trên đỉnh đầu cũng là lúc mà mọi người trong gia đình quay quần và cùng nhau phá cỗ. Vừa thưởng thức những hương vị của ngày Tết Trung Thu vừa ngắm ánh trăng tròn.
Ngày trước, các tổ chức ở phường, khu phố sẽ tổ chức cho trẻ em cùng nhau rước đèn khắp xóm trong đêm trung thu. Để mang lại không khí đặc biệt đó các cán bộ đoàn sẽ tổ chức múa lân, múa rồng hòa cùng tiếng nhạc và trống sẽ làm cho không khí trở nên vui nhộn và thú vị.
Sau khi tổ chức Tết Trung thu sẽ đến với thủ tục tặng quà. Mỗi đứa trẻ sẽ được phát quà, nhận được lòng đèn,... để giúp cho các bé có hoàn cảnh khó khăn có một mùa trung thu ấm áp.
Tết Trùng Cửu là ngày tết dành cho người cao tuổi và được tổ chức vào ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch. Để tỏ lòng thành và sự kính trọng đến với ông bà của mình.
Khi nhắc đến hoạt động này thì mọi người đều phải có bổn phận luôn chăm sóc và yêu thương người cao tuổi. Đó là trách nhiệm của người con, người cháu đối với ông bà của mình.
Bánh trùng cửu là loại bánh bắt nguồn từ một số nơi không có núi. Khi ăn bánh Trùng cửu này thì có thể thay cho việc leo núi cao vào dịp lễ. Hoạt động chính của ngày lễ này đó chính là cùng nhau đến vùng núi cao, tháp cao để có thể thưởng ngoạn phong cảnh núi non.
Ngoài ra phong tục không kém phần quan trọng đó là ngắm hoa cúc và uống rượu hoa cúc. Với mục đích chính là tiêu trừ bệnh tật và côn trùng, sâu bọ.
Vì có thể sau này mùng 9 tháng 9 âm lịch thời tiết dễ thay đổi, mọi vật xung quanh kể cả con người đều có thể bị cảm cúm, bệnh tật. Rượu hoa cúc có tác dụng sáng mắt, giải nhiệt, giải cảm.
Vì thế khi uống rượu rất có lợi cho sức khỏe con người. Đó chính là lý do chính khi sử dụng rượu hoa cúc vào ngày lễ mùng 9 tháng 9 âm lịch hằng năm.
Theo lịch sử của y học cổ truyền thì Tết Trùng Thập vào ngày mùng 10 tháng 10 âm lịch sẽ là thời gian giao mùa từ mùa nóng chuyển sang mùa lạnh. Nên thời gian này sẽ tạo điều kiện cho các loại thuốc quý phát triển tốt nhất.
Vì thế ngày Tết của thầy thuốc bắt đầu từ đó. Vào ngày này, gia đình nào có truyền thống y học lâu đời sẽ làm nhiều mâm cơm, cỗ linh đình. Để mời anh em, bạn bè, người thân và những khách hàng lâu năm đến dùng cơm và ăn uống tăng cường các mối quan hệ xã hội.
Tết Trùng Thập ở một số vùng nông thôn của Việt Nam sẽ là ngày Tết mừng cơm mới. Sau một mùa thu hoạch bội thu những người dân nông thôn sẽ thường làm một loại bánh có tên là dày, nấu chè để có thể dâng lên bàn thờ của tổ tiên. Với ý nghĩa chính là cảm tạ trời đất, ông bà tổ tiên đã phù hộ cho bà con có một mùa thu hoạch bội thu và chất lượng.
Một năm của người nông dân ở Việt Nam được chia thành 2 mùa vụ để có thể gặt lúa. Mùa vụ đầu tiên sẽ được gieo trồng vào lúc lập xuân và mùa vụ thứ 2 vào mùa hè.
Khoảng thời gian tháng 9 âm lịch sẽ bắt đầu thu hoạch và mùng 10 đến rằm tháng 10 âm lịch. Người ta sẽ tổ chức nghi lễ cúng cơm để chúc mừng cho một mùa thu hoạch bội thu.
Táo quân theo tín ngưỡng dân gian thì đó là 3 vị thần xuất hiện từ Trung Quốc là Thổ công, Thổ địa và Thổ Kỳ. Nhưng khi được Việt hóa thành huyền tích thì đó là “2 ông 1 bà”. Đó là Thần Đất, Thần Nhà, Thần Bếp núc. Tuy vậy, người Việt Nam gọi truyền nhau là Ông Bà Táo.
Lễ vật quan trọng nhất trong lễ đưa Táo quân về trời là con cá chép sống. Sau khi cúng con cá chép, gia chủ nên mang con cá chép thả ở sông hồ và được gọi là phòng sinh. Có một số gia đình sẽ mang cá chép này thả vào giếng hay bể để nuôi cá lớn với mong muốn trong coi nhà cửa cho gia chủ.
Người dân Việt Nam thông thường sẽ dâng những hoa quả, bánh mứt, kẹo ngọt. Để cầu mong ông Táo sẽ về trời để có thể trình đến Ngọc Hoàng những sự việc, sự kiện ngọt ngào và xảy ra trong một năm vừa qua ở trần gian.
Bởi thế, mỗi gia đình thường sẽ chuẩn bị việc đưa ông Táo về trời rất thịnh soạn. Với mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ trình đến Ngọc Hoàng và việc làm chưa tốt sẽ được báo cáo nhẹ nhàng hơn.
Tết Trừ tịch còn được hiểu là khoảng thời gian trước nửa đêm từ 23 giờ đêm 30 tháng chạp đến 1 giờ Mùng 1 tháng giêng. Khoảng thời gian này được xem là khoảng thời gian thiêng liêng nhất trong một năm.
Trong đêm trừ tịch, các thành viên trong gia đình sẽ chuẩn bị quét dọn sạch sẽ những muộn phiền trong đời sống. Và chuẩn bị cho một ngày mới bắt đầu của năm mới may mắn.
Vào ngày Tết Trừ Tịch, mỗi gia đình đều nên chuẩn bị cúng 1 mâm xôi với con gà trống luộc hoặc mâm xôi với chân giò lợn. Với mong muốn cầu chúc cho một năm mới bình an, thuận hòa, sức khỏe và những điều tốt lành cho năm mới. Vào những giây phút giao thừa đến gần, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị và dọn ra phía trước sân để có thể cúng ngoài trời.
Trong buổi lễ thiêng liêng này, thông thường ông bà, cha mẹ sẽ là người tạ ơn trời đất, tổ tiên để có thể trút bỏ những điềm chưa tốt của năm cũ để có thể chào đón 1 năm mới thuận lợi hơn.
Theo On Home Asia
TOP