Những câu thơ của nhà thơ Vũ Đình Liên về tục xin chữ vốn đã ở trong lòng bao thế hệ người Việt về một hình ảnh tuyệt đẹp – chính là hình ảnh thầy Đồ chờ cho chữ ngày Tết đến.
“Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua”
Về ý nghĩa của phong tục xin chữ đầu năm, nhiều thông tin được lan truyền như sau: Từ đời xưa khi muốn xin chữ, người xin phải chuẩn bị một lễ nhỏ gồm cau trầu, chè thuốc đến nhà thầy đồ, thầy giáo. Họ là những người có học vị Tú Tài hoặc Nho Sĩ có tiếng hiền tài, đức độ, học rộng biết nhiều, văn hay chữ tốt trong vùng được kính nể.
Ngày nay khi văn hóa thư pháp cùng phát triển và hiện đại theo thời gian nên việc xin chữ phần nào dễ dàng hơn Tết xưa. Người xin chữ chỉ cần đến phố ông đồ để xin những con chữ sáng tạo bay bổng.
Nếu như người Việt có tập tục đầu năm đi xin chữ thầy đồ để treo trong nhà để tỏ ước nguyện may mắn như chữ Tâm, Nhẫn, Học..thì người Việt gốc Hoa tại Sài Gòn có tập tục dán chữ tại cổng chính ra vào nhà. Vào thời gian giáp Tết đi vào các con đường ở quận 5, Chợ Lớn sẽ thấy tấp nập các gian hàng bán các câu chữ mừng xuân Tết may mắn.
Cổng chính được xem là khí khẩu chính trong Phong Thủy do đó là nơi đón các sao lưu niên hung cát tùy theo hướng mỗi năm. Vì vậy nên đón cát tránh hung thì người Hoa có tập tục dán các câu đối, chữ may mắn tại cổng, cửa chính ra vào nhà.
Lý tưởng nhất là khi xin chữ về thì không dán ngay mà đặt lên ban thờ, nhờ thần lực gia tiên, hoặc bàn thờ Thổ Địa gia trì, trì chú, khấn niệm rồi mới đen dán trước cửa, cổng. Nếu không biết làm gì thì có thể đặt lên bàn thờ Thổ Địa, Thần Linh, khấn qua một tuần nhang rồi đem dán trước cửa.
Đối với các học viên của lớp Đạo Giáo Phù Chú TMFS thì có thể dùng đầy đủ các nghi thức chuẩn bị như sắc bút, sắc mực, giấy,...trước khi viết các câu chữ để gia tăng thêm sự may mắn. Đối với người bình thường có thể vào chùa, đền Đạo Giáo để xin các chữ được viết sẵn ở đây sẽ gia tăng thêm may mắn hơn nhiều các chữ được bán sẵn ở ngoài chợ.
Nếu chọn được Ngày Giờ Tốt để dán thì càng hiệu quả cao. Ngày giờ lý tưởng nhất là theo Quý Nhân Đăng Thiên Môn hoặc Kỳ Môn Độn Giáp Trạch Nhật.
Một trong những chữ thường được dán nhất đó là chữ Phúc 福 viết ngược như rơi từ trên trời xuống. Có 2 cách lý giải: một là Phúc từ trên trời do ông trời cho, hai là chữ Phúc Đảo tức Phúc ngược nghe trùng âm với Phúc Đáo tức Phúc Đến.
- Nhà hướng Tây năm 2024 gặp sao Ngũ Hoàng chiếu đến thì các thầy phong thủy sẽ khuyên dán Ngũ Phúc Lâm Môn 五福臨門 hoặc Xuất Nhập Bình An 出入平安。
- Nhà hướng Đông năm 2024 thì nên dán Nhất Phàm Phong Thuận 一帆風順,hoặc Nhất Bổn Vạn Lợi 一本萬利.
- Nhà hướng Tây Nam năm 2024 nên dán Vạn Sự Như Ý 萬事如意,Long Mã Tinh Thần 龍馬精神。
- Nhà hướng Tây Bắc năm 2024 nên dán Hoa Khai Phú Quý 花開富貴.
- Nhà hướng Đông Nam năm 2024 nên dán Thân Thể Kiện Tráng 身體健康。
- Nhà hướng Đông Bắc năm 2024 nên dán Niên Niên Hữu Dư 年年有魚,Tài Nguyên Quảng Tiến 財源廣進。
- Nhà hướng Nam năm 2024 có thể dán Đông Thành Tây Tựu 東成西就, Kim Ngọc Mãn Đường 金玉滿堂。
- Nhà hướng Bắc năm 2024 có thể dán Hòa Khí Sinh Tài 和氣生財。
Lưu ý: Để xin chữ đầu năm có thể mang lại may mắn cho gia chủ thì người viết thư pháp bắt buộc phải có trình độ tiếng Hoa, tiếng Hán chứ còn ngồi tra từ điển Việt - Hán rồi cho chữ thì rất dễ nhầm lẫn do một số chữ Hán có các nét gần giống nhau có thể dẫn đến một hàm nghĩa trái ngược hoàn toàn.
Một vài chia sẻ,
Nguyễn Thành Phương